Mastermind Sherlock Holmes Gibi Düşünmek- Maria Konnikova

Merhaba Sevgili Takipçilerim

Bana değerli bir insan tarafından hediye edilen bu güzel kitabı tanıtmanın mutluluğu içerisindeyim. Mastermind-Sherlock Holmes Gibi Düşünmek kitabının zihninizi çalıştıracak ve size kalıplarınızı yıktıracak türden bir eser olduğunu düşünüyorum. Yavaş yavaş, özümseyerek okuduğum kitaplar arasında yerini aldı bile. İnanın bu kitabı okumam işlerimin yoğunluğu ile birlikte aylarımı aldı. Ancak böyle olması beni daha çok tatmin etti. Öylesine okuyup geçilecek bir kitap olmadığı kanaatindeyim.

Öncelikle yazarı tanıyalım. Maria Konnikova; Harvard Üniversitesi'nde psikoloji ve yaratıcı yazarlık eğitimleri almış, doktorasını Colombia Üniversitesi Psikoloji bölümünde yapmıştır. İlk kitabı olan Mastermind, New York Times Bestseller olmuş ve 17 dile çevrilmiştir. 

Kitabı hangi kategoriye koyacağımı bilemedim. İster kişisel gelişim ister psikolojik bir kitap olduğunu söyleyin size çok şey katacağı kesin. Sherlock Holmes'un o çok sevilen hikayeleri bir yana onun düşünme tarzını tanıtan ve Holmes gibi keskin bir zekaya sahip olmanın imkansız olmadığını gösteren kitabımız dört bölümden oluşuyor: Kendini Anlamak, Gözlemden Hayal Gücüne, Tümdengelim Sanatı, Kendini Bilme Sanatı ve Bilimi.

Holmes olayları nasıl değerlendiriyor? Nasıl çözüyor? Bir olayı çözüme kavuşturmak için başvurduğu yöntemler neler? Taktikleri var mı? Onun beynini diğerlerinden ayıran unsurlar neler? Tüm bu sorulara cevap veriyor Konnikova. Ona göre iki tür düşünme sistemi var: Watson Sistemi ve Holmes Sistemi. Elbette Watson sistemi olayların nedenlerini sorgulamayan, üstünkörü düşünen, gözlem yapmayı bilmeyen yani sezgisel/tepkisel bir sistem. Çok fazla bilinçli düşünceye, çabaya ihtiyacı yok. Holmes Sistemi ise bunun tam tersi daha yavaş, ihtiyatlı, titiz ve masraflı bir sistem. Peki bizler hangi sisteme göre düşünüyoruz? Kuşkusuz çoğumuz Watson sistemini istemsiz bir şekilde de olsa benimsemiş durumdayız. Peki Holmes gibi düşünmek imkansız mı? Değil! Yazar, Holmes gibi düşünebilmenin püf noktalarını bir bir anlatıyor.

Holmes'u sadece bir dedektif olarak değerlendirirsek hataya düşeriz. O, keskin zekalı ve sistematik düşünebilen biri oluşuyla önümüzde mükemmel bir örnektir. Holmes, zihin ve şuura dair dikkate haiz bir idoldür. ''Tespit sanatını mutlak bilime dönüştüren bir dedektiftir.'' Holmes'un beyninin ''çatı katı''na erişeceğimiz bu serüvende Holmes gibi düşünme sanatının güzelliklerine erişmemek kaçınılmaz! Dili itibariyle de oldukça anlaşılır olan bu kitabı okumanızı tavsiye ederim.

Altını Çizdiğim Cümlelerden Bir Kesit:
* Görmekle gözlemlemek arasında bariz fark vardır. Holmes Watson'a şöyle der: ''Sen de görüyorsun ama gözlem yapmıyorsun.''

* Bir insanı dış dünyada davranış tercihleri, iç dünyasında ise önem tercihleri yani nelere dikkat edip neleri göz ardı ettiği tanımlar. Her iki durumda da kişi yaptığı tercihlerden kendi sorumludur ve sonuçlarını kabullenmek zorundadır. Ortega y Gasset'in de dediği gibi, ''Bana neyi önemsediğini söyle, sana kim olduğunu söyleyeyim.''

Çok Sevdiğim Bir Paragraf...

* II. Dünya Savaşı'ndan sonra, fizikçi Richard Feynmann'dan Kaliforniya'daki liselerde okutulacak fen kitaplarını seçmesi için Eyalet Müfredat Komisyonu'nda yer alması istendi. Fakat Feynmann, kitapların öğrencileri aydınlatmaktan ziyade daha da kafalarını karıştırmaya yönelik olduğunu görünce hayrete düştü. İncelediği her kitap bir öncekinden beterdi. Nihayet umut vaat eden bir başlangıçla karşılaştı: İçinde, kurmalı oyuncak, bir otomobil ve bisiklet binen bir çocuğun yer aldığı bir dizi resim. Hepsinin de altında şu soru vardı: ''Bunları çalıştıran nedir?'' Sonunda mekaniğin (oyuncak), kimyanın (araba) ve biyolojinin (çocuk) esaslarından başlayarak fen biliminin en basit temellerini açıklayan türde bir kitap bulduğunu düşündü. Ama tabii ki bu sevinci pek uzun sürmedi. Nihayet bir şeyleri anlaşılır şekilde açıklayacak bir izahat bulduğunu zannettiği anda karşısına şu kelime çıktı: ''Bunları enerji çalıştırır.'' İyi de o neydi peki? Neden enerjiyle çalışıyorlardı? Bırakın bunlara bir yanıt almayı, böyle bir soru sorulmuyordu bile. Feynmann'ın tabiriyle ''Bunun hiçbir anlamı yok...bu sadece bir kelime!'' Onun iddiası ise şuydu: ''Çocukların yapması gereken şey, kurmalı oyuncağın içine bakıp oradaki yayları görmek, o yayların, o tekerleklerin ne işe yaradığını öğrenmek ve enerji kelimesini hiç dikkate almamak. Çocukların oyuncağın aslında nasıl çalıştığına dair az çok bir şey öğrendikten sonra, enerjinin genel prensiplerini de tartışabilirler.''

* İlk önce neyi, nasıl gözlemleyeceğinizi bilmiyorsanız, eğer önünüzde duran sorunu en basit yapı taşlarına kadar irdeleyip temel doğasını anlamadıysanız, nasıl hipotez geliştirebilirsiniz? 

* İnsan beynini aslen küçük, boş bir çatı katı olarak düşünüyorum. Ve burayı dilediğin mobilyalarla doldurmakta özgürsün. Aptal bir insan önüne çıkan ne kadar lüzumsuz şey varsa hepsini o çatıya kaldırmaya çalıştığı için ilerde gerçekten işine yarayabilecek bilgiler o kalabalığın arasında kaybolur ya da en iyi ihtimalle alakasız bir sürü şeyin arasında karışır, adam da onu bulmakta zorlanır. Öte yandan becerikli bir adam, beynin çatı katına ne koyacağı konusunda son derece titiz davranır.

* Dikkatimizi aynı anda birden fazla şeye verip beynimizin sanki tek bir aktiviteye odaklanmışız gibi performans sergilemesini bekleyemeyiz.  

* Holmes'un Baskervillelerin Köpeği'nde dediği gibi: ''Dünya kimsenin gözlemlemediği sayısız işaretlerle doludur.''

* Çoğumuzun zihni bir akış halindedir. Kafamızın içinde çok şey saklarız ve bunları gereksiz yere evirip çevirme eğilimindeyizdir. Ancak, biraz bir şeylere odaklanmadığımız sürece, kafatasımızın içinde hüküm süren bu kaos ortamında boğulup gidebiliriz.


Keyifli Okumalar...










29 yorum:

  1. Bu kitabı okumak bir türlü mümkün olmadı, şimdi bu güzel yazıyı da okuyunca heyecanlandım yine :) En kısa zamanda okuyacağım, Sherlock Holmes seviyoruuzz! :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Mutlaka okumalısın. Yorumunu bekliyor olacağım :) Sherlock Holmes bir yaşam tarzıdır! :))

      Sil
  2. bende raflarda görüp merak ediyorum, galiba almam lazım :) sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba. Yakın zamanda blogumun yıl dönümü çekilişiyle hediye etmeyi düşündüğüm güzel bir kitap. Okumalısınız :) Sevgiler.

      Sil
  3. Bu kadar güzel anlatımdan sonra,kitabı okumasak olmaz.:)

    YanıtlaSil
  4. Sherlock Holmes'u da çok severim. Yazın sayesinde kitabı alınacaklar listeme ekledim ^.^

    YanıtlaSil
  5. Ben sadece roman olarak düşünmüştüm. Onun gibi düşünmek çok ilgi çekici.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle! Ayrıca boş bir kitap olmadığını düşünüyorum. Ben ciddi anlamda faydalandım ve hayatıma tatbik etmeye çalışıyorum.

      Sil
  6. Merhaba..Çok ilgimi çekti,okuma listeme aldım.Öneri için teşekkürler..

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba :) Ben teşekkür ederim. Sevgiler.

      Sil
  7. Merhaba :)
    Yazar düşünme sistemlerini herkesin bildiği iki popüler karakter üzerinden yapmış okuduğum kadarıyla. Kitabın içeriği ve içerikte kullanılan anekdotlar ise hoşuma gitti.
    Okumak isterdim. Bilgilendirme için teşekkürler. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Evet. Holmes ve Watson üzerinden çok yerinde psikolojik tahlilleri var. Okumanızı öneririm. Ben teşekkür ederim. :) Sevgiler...

      Sil
  8. Doğru gözlem yapmak çok önemli.O yüzden gözlem yeteneğimizi geliştirmeliyiz :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Çok haklısınız. Sizin bu konuda söyleyecekleriniz çoktur eminim. Bir gün dinleme fırsatı yakalamak isterim :)

      Sil
  9. alındı , anlaşıldı :D keyifli okumalar olsun

    YanıtlaSil
  10. Yazınızda bahsettiğiniz bu kitap gerçekten ilgimi çekti.. tanıtım için çok teşekkür ederiz.. teşekkürler...

    YanıtlaSil
  11. Anladığım kadarıyla kitap klasik Sherlock Holmes kitaplarının dışında olaylara daha düşünsel açıdan yaklaşıyor yani insanı Sherlock gibi nasıl düşünebiliriz sorusuna itiyor? Hayatımızda belki de gözlemlemeyi atladığımız için o kadar önemli ayrıntıları kaçırıyoruz ki. Bazı şeylere odaklanıp onlar üzerinden ilerlemek daha doğru olacaktır. Daha kitabı okumada bu değerli yorumunun etkisiyle beraber çok meraklandım. Alınacak kitaplar listeme ekledim. Güzel yorumun için teşekkürler.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben bu değerli yorum için teşekkür ederim. Çok haklısın. Kaçırdığımız çok fazla ayrıntı var ve onları görebilsek çok daha kaliteli yaşayacağız. Belki çekiliş sana çıkar bilinmez :) Dilerim okuma fırsatın olur. Sevgilerimle :))

      Sil
  12. Cidden kitaba karşı bi hayli meraklandım şimdi
    ☺️

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Kesinlikle okunması gereken kitaplar listesinde bence. Teşekkürler.

      Sil
  13. Çekilişe dahil ettiğiniz kitabı yorumladığınızı görünce hemen okudum. Ve inşallah bana çıkar, dedim. Sherlock seviyoruz da bir de onun gibi düşünsek ne bahtiyar olurum. :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Sherlock candır! :) Onun gibi düşünebilmek ise inan hiç zor değil. Bu kitap çok değerli çok. :)

      Sil
  14. ''Sen de görüyorsun ama gözlem yapmıyorsun.'' Bu cümleyi ben de Sherlock Holmes kitaplarında okudum. Fakat bazen keşke sadece görsek ve geçsek de yorum yapmasak diye düşündüğüm de oluyor. Gerçeklerden uzaklaşıp, öyle saçma zanlarda bulunabiliyoruz ki. Son zamanlarda insanlar ya psikolog oldu ya da dedektif. Bu da bazı tv. programlarından kaynaklanıyor sanırım. Halbuki zannın çoğu günahtır buyuruyor Hz. Allah.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Doğru, popüler kültürün etkileri had safhada maalesef. Yine de kendi tekamül yolculuğumuz için görmenin de ötesinde gözlemlemenin önemli olduğu kanaatindeyim. Kimseye bir şey vaadetmeden.. Kendimiz için... Yorumunuz için teşekkür ederim. :)

      Sil
    2. Evet ben de öyle düşünüyorum. Kendimiz için görmeliyiz. Hayattan ibret almak için.

      Sil

Bu Blogda Ara

BUMERANG

Bumerang - Yazarkafe

BLOG SÖZLÜK

blog sözlük
Blogger tarafından desteklenmektedir.