Osmanlı Türkçesi-5: Ayın ve Hemze / Bayram Tebriği

Bu millet cesareti Atalarından öğrendi. 30 Ağustos Zafer Bayramımız Kutlu Olsun!

Güzel bir günde, Atalarımızı yad ederek Osmanlı Türkçesi çalışıp post girmeye karar verdim. Bayram öncesi son dersimiz bu olacak. İnşallah dersler tekrar ediliyordur. Özellikle Arapça ve Farsça kelimelerle ilgili kuralları sıkı sıkıya tekrar etmenizde fayda var. Şahsen kolay unutuyorum. Bilmiyorum sizlere faydam dokunuyor mu? Bu konuda daha çok geri bildirim isterdim ama henüz yeterince dönüş alamadım. Bana önerileriniz, şöyle yapsan, böyle bir yol izlesen gibi görüşleriniz olursa lütfen yorum yapın veya iletişim bilgilerimden bana ulaşın. Verimlilik benim için çok önemli. Ayrıca olumlu olumsuz aldığım dönüşler daha sıkı sarılmama sebep olacaktır.

• Bildiğimiz üzere Ayın ع ve Hemze ء harfleri Arapça'ya özgü sesleri göstermek için kullanılır. Yani Türkçede herhangi bir karşılığı yok. Dolayısıyla biz bu sesleri bir ünlü olarak okuruz.

عضو uzv, عمر ömr, علم ilm, عذاب azab, عشق aşk 

Biliyorum okumaya çalışırken zaman zaman burada yazılandan farklı okuduğunuz oluyor. Okuduğunuz şeklin yanlış olduğunu düşünmeyin lütfen. Burada esas olan cümle içerisindeki anlamdan doğru kelimeye ulaşmak. Şuan öğrenme aşamasında olduğumuz için bu tarz farklılıkların normal olduğunu düşünüyorum. Ki verdiğim alıştırmalarda da aynı yazılış fakat farklı okunuş örnekleri mevcut.

• Hemze kelime başında elif harfinin üzerinde veya altında yazılır. Hatırlarsanız Türkçe kelimelerin yazılışında hemzeli elif ''e'' sesini veriyordu. Ancak kelimeler her zaman Türkçe kökenli olmayacağı için hemzeli elifi de daima 'e' olarak okumayacağız. Unutmayalım ki Osmanlı Türkçesinde genellikle bu hemzeler yazılmaz. Hani olur da hemzenin yazıldığı bir metin okuruz diye bu ayrıntıları veriyorum. 

ابد ebed, اثر eser, اذن izn, اذن üzn, اجل ecel

• Bu ünsüzler kelime sonunda okunmaz. اجذاء ecza, شفاء şifa

Aşağıdaki örnekleri inceleyelim:

Şimdi de alıştırmalarımızı yapalım ve bilemediklerimizi muhakkak soralım.

Not!!! Arapçadan dilimize giren bazı kelimelerde iç seste bir ünlü türemiştir.  fikr-fikir, ilm-ilim, cism-cisim, şekl-şekil, hüzn-hüzün gibi. Ünlüyle başlayan bir ek veya yardımcı fiil aldıklarında bu ünlüler düşer: fikr+imiz, ilm+e, şükr+etmek gibi. Osmanlı Türkçesinde bu kelimeler her zaman orijinal haliyle yazılır. 

حزن hüzün, شكل şekil, لطف lütuf

Kaynak: Hayati Develi-Osmanlı Türkçesi Kılavuzu I. Cilt

Ayrıca kaynağımdan çok memnun olduğumu ifade etmeliyim. Ne açıköğretim kitaplarından ne de edindiğim diğer Osmanlı Türkçesi kitaplarından verim alamadım. Fakat Saygıdeğer Hayati Develi Hocamızın kitabı çok açık ve anlaşılır. İdrak etmeden geçtiğim tek bir konu bile yok. 34 dersten 12. deyiz. Ben önden tamamlayıp ikinci kitaba geçmeyi hedefliyorum. İkinci dönemden kalan Osmanlı Türkçesi-II dersime yetişmem gerek. Ayrıca bu dönem 'Osmanlı Türkçesi Grameri' adında bir dersim de olacağından işim zor. Hepimize kolay gelsin.Bayramda müsait olmadığımdan şimdiden hepinize iyi bayramlar diliyorum. :)

-Şuradaki bulut ne kadar da başı kesilmiş bir koyuna benziyor.
- Bayram yaklaştıkça senin psikolojin iyice bozulmağa başladı.

İyi Çalışmalar...