Osmanlı Türkçesi-3: Türkçe Ünlülerin Yazılışı: /a/ ünlüsü ve Ünsüzlerin Özellikleri
![]() |
Bazı insanlara ''görüşürüz'' demek yerine, ''işin düşünce yine bekleriz.'' demek lazım. |
Merhaba Sevgili Takipçilerim,
Bu dersimizde Türkçe ünlülerin yazılışı ve ünsüzlerin özellikleri konularına değineceğiz ve bol bol alıştırma yapacağız.
Türkçe Ünlülerin Yazılışı: /a/ ünlüsü
Arap alfabesi Türkçe'nin ünlülerini göstermede yetersiz kalmıştır. Arapça'da yalnızca /a/, /i/, /u/ ve bunların uzunları mevcutken /â/, /î/, /û/; Türkçe'de 8 ünlü vardır ve bu ünlülerin uzunları yoktur. Türkçe'deki bu sekiz ünlüyü göstermek için daha evvel de belirttiğimiz gibi elif, vav, he ve ye (ا وى ه) harflerini kullanacağız.
Türkçe Ünlülerin Yazılışı: /a/ ünlüsü
Arap alfabesi Türkçe'nin ünlülerini göstermede yetersiz kalmıştır. Arapça'da yalnızca /a/, /i/, /u/ ve bunların uzunları mevcutken /â/, /î/, /û/; Türkçe'de 8 ünlü vardır ve bu ünlülerin uzunları yoktur. Türkçe'deki bu sekiz ünlüyü göstermek için daha evvel de belirttiğimiz gibi elif, vav, he ve ye (ا وى ه) harflerini kullanacağız.
Şimdi tek tek örnekleri ve alıştırmalarıyla bu ünlüleri inceleyelim:
* Türkçe kelimelerde /a/ ünlüsü kelime başında daima medli elif آ ile gösterilir. Kelime içinde ise sadece elif ا ile gösterilir: آت at, آش aş gibi.
* Kelime sonunda /a/ yine elifle, kimi zamansa he ه ile gösterilir: آ تا ata, آطه ada gibi.
* Kelime başında /e/ elif ا ile gösterilir: ار er, اش eş gibi. Bazen /a/ ile karışmaması için elifin üzerine hemze konabilir: أر er gibi.
* Kelime içinde /e/ genellikle gösterilmez.
* Kelime sonunda /e/, he ه ile gösterilir: دده dede, آننه anne gibi.
!!! /e/ ünlüsüne daha sonra ayrıntılı bir şekilde değineceğiz.
* Kelime içinde /e/ genellikle gösterilmez.
* Kelime sonunda /e/, he ه ile gösterilir: دده dede, آننه anne gibi.
!!! /e/ ünlüsüne daha sonra ayrıntılı bir şekilde değineceğiz.
Harekelerde cezm'i görmüştük. Aşağıdaki örnekte ''ab, at, dar, sar'' kelimelerinin sonundaki cezm ünlü olmadan okumamıza neden olmaktadır. İşte Osmanlı Türkçesi'nde Kur'an-ı Kerim'den de bildiğimiz cezm varmışçasına kelime sonundaki ünsüzler daima ünlü almadan okunur. Örnekleri inceleyiniz:
/a/ ünlüsü için ödevimiz aşağıdaki alıştırmalar olacak. Zorlandığınız ya da emin olamadığınız yerde bana sormayı unutmayın lütfen.
Sıkıldıysak şu güzel hat sanatını inceleyelim. :)
![]() |
''Edeb yâ Hû'' |
Osmanlı alfabesindeki kimi harfler yalnızca kalın ünlülerle veya yalnızca ince ünlülerle kullanılır. Bunların başlıcaları şunlardır:
Aşağıdaki kelimelerin yazılış ve okunuşlarını inceleyelim:
Kaynak: Hayati Develi-Osmanlı Türkçesi Kılavuzu-1
İnşallah anlaşılır olmuştur. Anlamadığınız yer olursa mutlaka bana ulaşın. İyi Çalışmalar... :)
Ödevimiz ise aşağıdaki alıştırmalar :)
İnşallah anlaşılır olmuştur. Anlamadığınız yer olursa mutlaka bana ulaşın. İyi Çalışmalar... :)
Yılmak yok son gaz devam.. .))
YanıtlaSilSiz kontrolleri yapın Hocam. Teşekkürler. :)
Silİşim düştü Osmanlıca tekrarına geldim. Teşekkürler. Görüşürüz :)
YanıtlaSilHoş geldiniz. Siz aşinasınız anladığım kadarıyla. Yeniden görüşmek dileğiyle. :)
Silİnceleyeceğim canım. Ne güzel açıklamışsın. Emeğine sağlık :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim Ablam. İlk iki derse de göz atmayı unutma :)
SilOsmanlı Türkçesi, edebiyatçılara, tarihçilere, bilimcilere vs. ve meraklısına sırlarla dolu... Osmanlı Türkçesi için epeyce uğraş sarf ettim ve iyi derecede okuyup yazabiliyorum.
YanıtlaSilArapça, Farsça kelimelerin yazılışı, sonra tutarsızlıklar, bazı kelimelerin nasıl yazılacağının kurala değil de geleneğe bağlı olması... Tam bir belirsizlikler alfabesi... Türkçe ile kesinlikle uyumsuz. Şu anki Latin alfabesi Türkçe için en ideali...
Ama dediğim gibi Osmanlı Türkçesi meraklısı için ve tarih-edebiyat-bilim araştırmaları için bir kültürü anlamak için gerekli gerekli. Bunun dışında sıradan bir vatandaş için gerçekten çok gereksiz...
Söylediğiniz gibi kurallar ve ayrıntılarla dolu. Fakat tarihe, edebiyata ilgi duyan ve araştırmacı olan şahıslar için de elzem diye düşünüyorum. Bu nedenle çıktım bu yola. En azından dönüp baktığımız bir tarihi eserin üzerinde ne yazdığını okumaya çalışmalı, anlamalıyız. Çünkü onlar bizim tarihimiz. Yorumunuz için teşekkür ederim. :)
Silay ne ilginç ya bunu çalışman. çokoş bişi. :)
YanıtlaSilTeşekkür ederim deep :)
Sil