Devlet-i 'Aliyye Osmanlı İmparatorluğu Üzerine Araştırmalar I- Halil İnalcık


Merhaba Sevgili Takipçilerim 💓

Ağustos ayında büyük bir heyecanla başladığım Halil İnalcık Hocamızın 'Devlet-i Aliyye' isimli eserinin birinci cildini eylül ayında tamamladım. Yorumunu paylaşmak bugüneymiş. 

Özellikle Tarih bölümünde okuyan öğrencilerin muhakkak faydalanmasını öneririm. Bunun dışında kalan fakat tarihe ilgisi olan kesimin de ilgisini çekecektir. Ancak tarihle arası limoni olanlar eseri okurken zorlanabilirler. Çünkü eser hiç durmadan zihne bilgi yüklüyor. 😀

1. ciltte Osmanlı İmparatorluğu'nun Klasik Dönemi yani 1302 ve 1606 yılları arası ele alınıyor. Kitabın sınıflandırılmasını gayet tutarlı buldum. Önce bu yıllar arasındaki padişahlar ve dönemleri anlatılmış, ardından bu yıllardaki siyasal, kurumsal ve ekonomik gelişmelerden bahsedilmiş. Benim için padişahların anlatıldığı, siyasi tarih içerikli kısımlar oldukça heyecan vericiydi. Bu yıllar Osmanlı Devleti'nin yükselişte olduğu ve zirveye oturduğu yıllar olması hasebiyle ilgimi daha çok çekti. Teferruatlı bilgilerin verildiği kitapta bir devleti anlamak açısından dolu dolu bilgiler var. Zira bir devleti, onun yapısını, geleneklerini anlamadan yapacağımız eleştiriler kuru laftan öteye gitmiyor. 

Osmanlı Devleti'nin bir beylikten nasıl güçlü bir imparatorluğa dönüştüğünü öğrenmek istiyorsanız alın okuyun derim. Bilhassa doğru bildiğimiz yanlışlar olduğunu görmek bakış açımızı değiştirecektir. Anadolu'ya Oğuz/Türkmen göçlerinden Osmanlı devletini kuran gaza anlayışına, uc ve alp kültüründen ahilik ve fütüvvet anlayışına, Orhan Bey zamanında Avrupa'ya yerleşimden İstanbul'un fethine, Kanuni ve devletler sisteminden büyük bunalım yıllarına kadar birçok meseleyi gerçekçi bir şekilde idrak edebileceğiniz üzerine toplum ve devlet yapısının temellerine inebileceğiniz önemli bir eser.

İlgimi en çok çeken meselelerden biri Osmanlı tımar sisteminin bozulması ve beraberinde devletin düşüş sürecine girmesiydi. Özellikle I. Ahmed'in çıkardığı adaletname'de geçen satırlar durumu gözler önüne sermekteydi. Bir diğer aklımda kalan husus, Anadolu'nun anlatıldığı satırlarda İbn-i Battuta'nın ünlü seyahatnamesinden yapılan alıntılar oldu ve İbn-i Battuta'nın eserini okumaya niyetlendim. Söz ettiğim satırlarda İbn,i Battuta Anadolu'daki 4 taifeden biri olan ''Baciyan'' cemaatinden söz ediyor ve Anadolu'da Müslüman kadınların erkeklerden kaçmayışlarını, saygılı oluşlarını hayretle kaydettiğini söylüyordu. Bu satırlar üzerine uzun uzun tefekkür ettim. Zira bizim toplumumuzda ve İslam toplumlarında kadının toplumsal hayattaki yeri ciddi bir mesele! Bunu ayrı bir zamanda kendi fikirlerimle değerlendireceğim.   

Dönem itibariyle yükselişten bahsedilse de aslında Osmanlı Devleti'ni yıkılışa götüren sebepler de birer birer bu dönemde ortaya çıkmaya başlamış. Okurken hep ileriye dönük düşünüyor, demek ki şu şu politikanın sebepleri bunlarmış demekten kendinizi alıkoyamıyorsunuz. 

Türkiye İş Bankası Kültür Yayınlarından çıkan kitabı beğenmekle birlikte dipnotların kitabın son 18 sayfasına konması benim için hiç elverişli değildi. Kaynakları önemseyen biri olarak açıkçası zaman zaman sıkılarak maalesef dipnotlara göz atamadım. 

Ciddi bilgi içerikli ve ağır bir eser olmakla birlikte tarihimize ışık tutması, okumak için başlı başına bir sebep olabilir. Tavsiyem: not olarak okumanız. Ben sırf birinci ciltten A5 boyutunda bir defter bitirdim ve sık sık dönüp bilgilerimi tazeliyorum. İkinci cildi temin etmek için sabırsızlanıyorum. Ancak ikinci cildi okumadan önce Sina Akşin'in Kısa Türkiye Tarihi'ni okumayı planlıyorum. En yakın zamanda paylaşmak ümidiyle...

Keyifli Okumalar...









9 yorum:

  1. Tarih okumak lazım ama ben pek okuyamıyorum. Herhalde ilgimi çekmediği için anlamakta zorluk çekiyorum.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Bazı tarih kitapları her kesime hitap etmiyor. Bu kitabın da sadece tarih severlere hitap ettiğini düşünüyorum. Onun yerine tarih romanları okuyabilirsiniz bence. :)

      Sil
  2. Tarih denince akla ilk gelen isim Halil İnalcık. Müthiş eserleri var. Hepsi değil; ama kimisi bende de var :)

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. O halde çok şanslısınız. Kıymetli eserleri var Hocanın :)

      Sil
  3. Kitap elimde ve fakat bu kitaptan önce okumak istediğim 1 ya da 2 Türk Tarihi ile ilgili kitap var , sonra sıra elbet buna da gelecek :D teşekkür ederim paylaşım için.

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Ben de senin yorumlarını merakla bekliyor olacağım. :) Ben teşekkür ederim.

      Sil
  4. Merhaba .Ben de iadeyi ziyaret yapayım dedim :)Blogun çok faydalı bence.
    Ben genelde tarihi romanları daha rahat okuyabiliyorum açıkçası.Tavsiyelere açığım.
    Sevgiler...

    YanıtlaSil
    Yanıtlar
    1. Merhaba. Hoş geldiniz. :)
      O halde blogda da yorumladığım ''Fedailerin Kalesi Alamut'' kitabıyla başlayabilirsin. Eminim ilgini çekecektir. Kemal Tahir-Devlet Ana ve Amin Maalouf'un kitaplarını da öneririm. Sevgiler...

      Sil
    2. Teşekkür ederim.Alamut Kalesi(Hasan Sabbah)ni okumuştum ama diğer kitapları alacağım en kısa zamanda.
      Sevgiler..

      Sil

Bu Blogda Ara

BUMERANG

Bumerang - Yazarkafe

BLOG SÖZLÜK

blog sözlük
Blogger tarafından desteklenmektedir.