Teknolojik Kilitlenme Nedir? Q Klavyenin Sırrı Ne? Saat Neden Soldan Sağa Döner?

Prag - 2014
Erasmus günlerimin güzel duraklarından biri olan Prag'dan bir fotoğrafla sizi selamlamak istedim. Prag'da üzerinde Osmanlı Yeniçerisi figürü de bulunan bir astronomik saat kulesi vardı. İşte bu da onun yandan görünüşü. Aradım taradım önden çektiğim fotoğrafı bulamadım, merak edenler Google'a danışabilir 😀

Konumuz bu değil tabii ki. Saat demişken paylaşayım istedim. Tez çalışması yaparken ''teknolojik kilitlenme'' adında bir bölüm okumuştum. İlgimi çektiği için paylaşmak istedim. Blogumun konseptine pek uymuyor ama olsun, yenilikleri severim. Bilgi paylaşınca güzel hem değil mi 💙

Kavramı literatüre katan isim 'Brian Arthur' muş. Kendisi bir ekonomist ve girişimci. 

Peki ne demek bu teknolojik kilitlenme?

Bir örnekle açıklayalım.

Bir karınca kolonisi olsun. Bu karıncalar yiyecek ararken önce rastgele, çeşitli yönlere giderek besin ararlar. Bir karınca yiyecek bulana kadar böyle sürer gider ve yiyecek bulan karınca iz olarak feromon hormonlarını bırakır. Artık bu izler sonucu oluşan patika ile karıncaların kolektif davranışları belirlenir. Elbette bu izlerin dışına çıkanlar olacaktır ama bu karıncalar çok az sayıdadır.

Burada 'patika bağımlılığı' ve dolayısıyla 'kilitlenme' oluşuyor. 

Toplumlar da bu örneğe uymuyor mu?

Biz insanlar teknolojik olarak bir patikaya girdikten sonra kolay kolay yön değiştiremiyoruz. Bir takım bağımlılıklarımız oluyor. Mesela aynı telefonu, büyük bir ısrarla ve senelerce kullanabiliyoruz. Bozulsa bile hep aynı markayı tercih edebiliyoruz.

Q klavye kullanımının da böyle bir kilitlenme sonucu olduğunu biliyor muydunuz? Q klavye, o dönemde daktilo yazan kızların daha yavaş yazması için Qwerty dizilişiyle tasarlanmış. Çünkü zamanın daktiloları hızlı yazıldığında bozulabiliyormuş. Şimdi çok daha gelişmiş bir teknoloji olmasına rağmen Q klavyeyi tercih etme alışkanlığımız hiç değişmedi. 

Saat neden sağdan sola dönmüyor da soldan sağa dönüyor peki? Saat Mısırlılar tarafından bir taş vasıtasıyla keşfedilmiş ve güneşin hareketine göre taşın gölgesinin tespitini yapan Mısırlılar güneş yükseldikçe gölgenin sağa doğru hareket ettiğini görmüşler. Neden? Çünkü Mısır kuzey yarım küredeydi. O halde eğer saat güneyde keşfedilseydi bugün sağdan sola dönecekti. 😊

Bu kavramı sosyolojik olarak değerlendirmek de mümkün. Bugün birçok toplumun handikaplarından biri olsa gerek 'kilitlenme'. Hatta dönüp kendi hayatlarımızı da 'kilitlenme' kavramıyla sorgulayabiliriz. Bence ufak değişiklikler hayatı güzelleştirir. Hayatımızda bizi mutsuz eden bir kilit varsa onu yerle bir edelim lütfen. 😉

Sevgiyle kalın...




7 yorum:

Bu Blogda Ara

BUMERANG

Bumerang - Yazarkafe

BLOG SÖZLÜK

blog sözlük
Blogger tarafından desteklenmektedir.